Tijdens haar studie leerde de Iraans-Amerikaanse EFT therapeut en supervisor Jila Behnad over culturele competentie. ‘Elke week lag de focus in de klas op een andere groep. We gingen van Afrikaanse naar Aziatische en Midden-Oosterse culturen. Hoe meer we leerden, hoe meer teleurgesteld ik raakte. Ik kom zelf uit het Midden-Oosten en ik voelde me in een hokje geplaatst. Ik ben niet mijn cultuur, mijn religie, ik ben uniek. Ik wilde dat ze mij zouden zien - dat ze Jila echt als een individu zouden zien.’

Culturele competentie, het vak, bestond uit drie onderwerpen: bewustzijn van de eigen cultuur en vooroordelen; kennis van andere culturen; en vaardigheden om met verschillende culturen te werken. Maar Jila concludeerde dat het niet genoeg was. "Ik had culturele nederigheid nodig. Ik wil dat mijn therapeut nieuwsgierig is naar wie ik ben en naar de wereld waar ik vandaan kom."

Amerikaans worden

Culturele nederigheid, een term die zij zelf bedacht, is wat een therapeut nodig heeft om met cliënten met verschillende culturele achtergronden te kunnen werken. En dit bestaat weer uit drie componenten: levenslang leren en kritische reflectie; het erkennen van de machtsbalans tijdens de sessie; en institutionele verantwoording. Deze benadering is gebaseerd op openheid, zelfreflectie/bewustzijn, levenslang leren, institutionele verantwoording, empathie, compassie en een op de ander gerichte houding. ‘Het erkennen van de machtsbalans in de sessie betekent dat je je als therapeut realiseert dat je meer macht hebt, maar ik geloof dat de cliënt de expert is. Toen ik in therapie ging, had ik het gevoel dat mijn therapeuten wilden dat ik Amerikaans werd en mijn problemen op de Amerikaanse manier aanpakte, mijn kinderen opvoedde. Wees nieuwsgierig naar mijn cultuur, vraag me naar mijn manieren.’

Het derde aspect was institutionele verantwoordelijkheid. ‘Als therapeut overstijgt culturele nederigheid het individu. Ik steun mijn cliënt; ik ben zijn bondgenoot. Het gevoel van de migrant over hoe de maatschappij hen ziet, is voor mij altijd een gegeven.’

Culturele competentie alleen is niet genoeg, stelt Jila. ‘Want het maakt dat de therapeut weer de superieur wordt, die de cliënt uitlegt hoe hij zich in jouw cultuur moet gedragen.’ Waar het uiteindelijk natuurlijk allemaal om draait wat elke goede therapeut zou moeten doen: afstemming. ‘Therapie gaat niet over het geven van psycho-educatie. Ik ben opgeleid in CGT, ATC en allerlei soorten therapie. Wat me heeft doen thuiskomen bij EFT is dat het je aanmoedigt om nederig te zijn, om je te verbinden en om te leren van je cliënten.’

Tranen

Ze geeft deze workshop nu al zo'n 6 jaar in verschillende landen en settings. En nog steeds. ‘Elke keer als ik deze cursus geef, ben ik in tranen. Ik praat over mijn eigen ervaring als migrant, over mijn zonen, de ervaringen van mijn cliënten. In het begin voelde ik me ongemakkelijk over huilen in mijn cursussen. Ik dacht dat ik meer therapie nodig had. Maar ik zag ook dat het de harten van de deelnemers opende, dat mensen hun verhalen begonnen te delen. Dat is de kracht van kwetsbaarheid. In deze cursus geef ik niet alleen les; ik deel mijn hart, mijn verhaal, mijn familie en mijn cliënten.’

Wat is het enige advies dat ze kan geven aan therapeuten die cultureel nederig willen worden? ‘Om compassie met jezelf te hebben. Want als je dat niet hebt, is het moeilijk om compassie te hebben voor je cliënten. Kijk dus met compassie naar je eigen beperkingen. Geef toe dat er veel dingen zijn die je niet weet over je cliënten. Zolang ik me schaam, kan ik ze niet zien. Als ik kan toegeven dat er dingen zijn die ik niet weet over mijn cliënten, kan ik nieuwsgierig zijn. Dan kan het een brug worden, in plaats van een blokkade.’

World Summit

Op 3 en 4 juni vindt in Haarlem de EFT World Summit plaats. Thema is hoop vinden in onzekere tijden. Naast keynote speeches van onder meer EFT-oprichter Dr Sue Johnson en sprekers als seksuologe Emily Nagoski en primatoloog Frans de Waal, vinden er ook tal van workshops en break-out sessies plaats waarin sprekers hun bevindingen met EFT in een bepaalde toepassing of voor een bepaalde doelgroep delen en je als deelnemer gelijk zelf kunt oefenen. Haarlem is begin juni dus dé plek waar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van EFT worden uitgewisseld. Maar de World Summit is vooral ook bedoeld om je als professional verder te verdiepen. Inmiddels hebben zich al honderden therapeuten van over de hele wereld ervoor ingeschreven. Jij bent er toch ook bij? Hier vind je het hele programma, inclusief de workshops.