Ze durfde haar man aan te kijken en tegen hem te zeggen hoe graag ze juist samen met hem wilde zijn en als dat niet lukte, dat ze dan boos werd en het tegenovergestelde bereikte van wat ze eigenlijk wilde: warmte, liefde, verbinding. Toen ze dat alles durfde te zeggen, bleef het lang stil. Ze keken elkaar aan en het bleef stil, zo lang dat ik me overbodig en lichtelijk ongemakkelijk begon te voelen. Ik moest mezelf bijna geweld aandoen om niet met een of andere interventie te komen die de stilte zou doorbreken. Maar ik hield mijn mond. Het bleef stil. Tot de man de handen van zijn vrouw pakte en met een diepe zucht zei: ‘Ik ben zó enorm verliefd op je.’
Als we kunnen ervaren hoe het is als we op onze handen durven te gaan zitten, zullen we erachter komen dat er meer ruimte ontstaat om onze cliënten en onszelf beter te ‘ontmoeten’.
Bovenstaande is een mooi en verrassend voorbeeld van hoe het uit kan pakken als we de moed hebben om niet te willen weten hoe het verder gaat, als we ons over durven te geven aan het moment, hier en nu, en erop durven te vertrouwen dat er altijd wel iets zal komen. Als we op de rem trappen en durven stilstaan worden onze voelhorens aangescherpt en komt onze creativiteit op gang. Het geeft onze cliënten de kans om dieper bij hun beleving te komen. Vertragen en ruimte maken is binnen persoonsgerichte therapievormen zoals EFT een onmisbaar instrument.
Als we kunnen ervaren hoe het is als we op onze handen durven te gaan zitten, zullen we erachter komen dat er meer ruimte ontstaat om onze cliënten en onszelf beter te ‘ontmoeten’. Als we leren geduldig te zijn en vanuit een niet-wetende, nieuwsgierige houding oog hebben voor de verbale en non-verbale signalen en stilstaan bij de betekenis ervan, dan kan dit het proces versnellen. Dat klinkt tegenstrijdig, maar Sue Johnson heeft beslist gelijk als ze stelt ‘slower is faster’.
Een proces is geen vastomlijnd iets. Het is een dynamisch iets dat van moment tot moment verandert, als een soort wandeling in een onbekende streek. Je kiest steeds en weet niet waar je uitkomt. Het vergt moed en doorzettingsvermogen om onbekende wegen te betreden. We stellen bij, draaien soms om als blijkt dat we op een doodlopend stuk zitten, of slaan juist dáár onze tenten op. Processen kunnen ons overvallen en verbazen, zijn soms eng en moeilijk of zetten ons op een dwaalspoor. Daar staat tegenover dat ze ook vele verrassingen voor ons in het verschiet kunnen hebben.
Procesvertrouwen hebben betekent dat we erop vertrouwen dat we genoeg materiaal vinden ook al weten we van tevoren niet waar het heengaat. Het materiaal ligt, vaak zonder dat we dit in de gaten hebben, voor het oprapen. Het ligt hier, voor onze neus, vooral als we stoppen met te willen weten waar we heengaan en als we een halt toeroepen aan het spervuur van vragen waartoe we soms geneigd zijn. Als we minder bang zijn dat we niets weten te zeggen en er niets komt. Als we durven te vertragen, de oogst van een goede interventie kunnen binnenhalen, stiltes kunnen en durven laten vallen, de tijd nemen om onze cliënten en onszelf te ‘proeven’, zoals we dat bij een onbekend gerecht doen, dan gebeurt er altijd wel iets. Als we er, zoals in bovenstaand voorbeeld, een gewoonte van maken om op onze handen te gaan zitten en onszelf bewust aan te zetten tot een trager tempo - en dat kan soms heel hard werken zijn - dan ontwikkelen we vanzelf meer procesvertrouwen. Zoals mijn supervisor vaak zei: ‘Het hoeft nergens heen.’
Ineke Scholten is EFT-therapeut, -docent en -supervisor. Ze schreef een boek over therapeut zijn, getiteld: Vooruit struikelen in therapie en supervisie. Bij Stichting EFT Nederland geeft ze onder meer de masterclass ‘Van inhoud naar beleving in EFT’.